Elektronisch afval, ook wel e-waste, WEEE of AEEA genoemd, wordt in een snel tempo een groot gevaar voor ons milieu. Echter met de juiste verwerkingstechnologie kan e-waste een duurzame bron zijn voor het terugwinnen van edelmetalen worden. Maar hoe wordt edelmetaal eigenlijk teruggewonnen? Dit leggen we u uit.
Een typische behandelingsvolgorde voor e-waste omvat de volgende stappen:
1. Inzameling
2. Demontage of mechanische verwerking
3. Handmatige of mechanische sortering
Verdere bewerking
Eenvoudige uitgangsmaterialen zijn nu al klaar voor eindverwerking, denk hierbij aan staal- en aluminiumschroot. Complexere materialen, zoals printplaten, ondergaan verdere behandeling in zogenaamde metallurgische verwerkingsinstallaties waar verschillende smelt- en raffinageprocessen worden toegepast. Edelmetalen worden door deze processen voor meer dan 95% teruggewonnen!
Edelmetaalraffinage is de scheiding van edelmetalen zoals goud en zilver van niet-edelmetaal houdende materialen. Het proces voor het raffineren van edelmetalen is behoorlijk geavanceerd. De meest gebruikelijke procedures voor het scheiden van edelmetaal houdende materialen worden pyrolyse of hydrolyse genoemd.
Nu wordt het wat moeilijker, niet gek dus dat het terugwinnen van edelmetalen uit e-waste is voorbehouden aan een selecte groep gespecialiseerde bedrijven! Bij pyrolyse komen edelmetaal houdende producten vrij van de andere materialen door deze in een smelt te stollen tot sintel. Vervolgens kunnen de edelmetalen worden afgegoten of geoxideerd.
Verschillende methoden
Bij hydrolyse worden de edelmetaal houdende producten ofwel opgelost in aqua regia (ook wel koningswater genoemd, bestaande uit zoutzuur en salpeterzuur) of in oplossing van zoutzuur en chloorgas. Vervolgens kunnen bepaalde metalen direct worden neergeslagen of gereduceerd met een zout-, gas-, organische en/of nitrohydraat verbinding. Na dit proces ontstaat een onzuivere vorm van de edelmetalen. Daarom doorlopen de gewonnen metalen reinigingsfasen of worden ze gekristalliseerd om de zuiverheid te verhogen. De edelmetalen worden door calcineren gescheiden van het metaalzout en worden vervolgens gehydrolyseerd en daarna thermisch bereid (gepyrolyseerd).
Doormiddel van deze pyrolyse en hydrolyse processen wordt bij het goud en zilver een zuiverheid van 99,99% behaald waarna het goud wordt gegoten in een goudbaar van 1kg welke voornamelijk worden ingezet bij het maken van juwelen en industriële processen. Het zilver wordt gegoten in een baren van 30kg welke ingezet worden voor het produceren van fotografische en elektronische materialen.
Urban Mining als alternatief
Het terugwinnen van edelmetalen uit e-waste is dus zo simpel nog niet! Echter worden goede recycling en hoge terugwinningspercentages steeds belangrijker. Edelmetalen zijn schaars en zonder kunnen veel producten niet worden gemaakt. Het besef dat we edelmetalen uit kilometers diepe putten moeten mijnen is er. Daarnaast moeten waardevolle metalen steeds vaker in ecologisch kwetsbare gebieden worden gemijnd. Het alternatief is ‘urban mining’, lees het terugwinnen van grondstoffen door recycling. De verwachting is dat er in 2050 wel 120 miljoen ton e-waste verwerkt zal worden, nu is dat nog zo’n 50 miljoen ton wereldwijd.